Trữ tình (tiếng Pháp: lyrique) là một trong ba phương thức thể hiện đời sống (bên cạnh tự sự và kịch ) làm cơ sở cho một loại tác phẩm văn học.
Nếu tự sự biểu lộ tư tưởng, tình cảm của tác giả bằng con đường tái hiện lại một cách khách quan những hiện tượng kỳ lạ đời sống, thì trữ tình lại phản ánh đời sống bằng cách thể hiện trực tiếp ý thức của con người, nghĩa là con người tự cảm thấy mình qua những ấn tượng, ý nghĩ, cảm hứng chủ quan của mình so với quốc tế và nhân sinh .
Phương thức trữ tình cũng tái hiện những hiện tượng kỳ lạ của đời sống, như trực tiếp miêu tả cảnh sắc vạn vật thiên nhiên hoặc thuật lại không ít sự kiện tương đối liên tục, như Mưa xuân của Nguyễn Bính, Quê hương của Giang Nam, Núi Đôi của Vũ Cao, nhưng sự tái hiện này không mang mục tiêu tự thân, mà tạo điều kiện kèm theo để chủ thể thể hiện những xúc cảm, chiêm nghiệm, suy tưởng của mình. Ở đây nguyên tắc chủ quan là nguyên tắc cơ bản trong việc sở hữu hiện thực, là tác nhân cơ bản lao lý những đặc thù cốt yếu của tác phẩm trữ tình .
Tác phẩm trữ tình thể hiện tâm trạng. Do đó, nó thường không có cốt truyện, hiểu theo nghĩa chặt chẽ của từ này và dung lượng của nó thường ngắn (vì một trạng thái tâm trạng không thể kéo dài). Trong phương thức trữ tình, “cái tôi” trữ tình giữ một vị trí đặc biệt quan trọng vì nó là nguồn trực tiếp duy nhất của nội dung tác phẩm. “Cái tôi” trữ tình thường xuất hiện dưới dạng nhân vật trữ tình“.
Bạn đang đọc: Trữ tình – Từ điển Wiki
Do tác phẩm trữ tình trình diễn trực tiếp cảm hứng, tâm trạng, ý nghĩ của con người, nên xúc động trữ tình khi nào cũng mang thời hiện tại .
Ngay cả khi tác phẩm trữ tình nói về quá khứ, về những chuyện đã qua, xúc động trữ tình vẫn được xuất hiện như một trạng thái sống động, một quá trình đang diễn ra. Nhờ đặc điểm này mà những rung động thầm kín mang tính chất chủ quan, cá nhân, thậm chí cá biệt của tác giả dễ dàng được người đọc tiếp nhận như những rung động của chính bản thân họ. Đây là cơ sở tạo nên sức mạnh truyền cảm lớn lao của tác phẩm trữ tình. Hơn thế, việc tập trung thể hiện những nỗi niềm thầm kín, chủ quan đã cho phép tác phẩm trữ tình thâm nhập vào những chân lý phổ biến nhất của tồn tại con người như sống, chết, tình yêu, lòng chung thuỷ, ước mơ, tương lai, hy vọng. Đây lại là nhân tố tạo nên sức khái quát và ý nghĩa xã hội to lớn của tác phẩm trữ tình.
Nội dung của phương thức trữ tình đòi hỏi một hình thức thể hiện phù hợp, tương ứng. Lời văn của tác phẩm trữ tình phải hàm súc, giàu nhịp điệu. Chính vì thế, tác phẩm trữ tình có thể viết bằng thơ hoặc văn xuôi, nhưng thơ vẫn là hình thức tổ chức ngôn từ phù hợp nhất với nó (X. thơ và thơ trữ tình).
Xem thêm: Hiếu thảo – Wikipedia tiếng Việt
Sự tăng trưởng của phương pháp trữ tình luôn luôn gắn liền với những điều kiện kèm theo lịch sử dân tộc – xã hội, với sự hoạt động của quy trình văn học, sự biến hóa của những trào lưu, khuynh hướng và chiêu thức sáng tác .
Tác phẩm trữ tình Open từ buổi bình minh lịch sử vẻ vang văn học quả đât. Tuy nhiên, ở châu Âu phải đến thế kỷ XVIII, khi ý thức cá thể có đủ điều kiện kèm theo tăng trưởng, loại tác phẩm trữ tình mới thực sự tăng trưởng phồn thịnh. Không phải ngẫu nhiên ở nhiều nước trên quốc tế, những nhà thơ trữ tình lớn nhất của một dân tộc bản địa thường Open cùng với sự hình thành và tăng trưởng của chủ nghĩa lãng mạn .
Trong điều tra và nghiên cứu văn học, người ta phân loại tác phẩm trữ tình theo nhiều cách. Dựa vào cấu trúc ngôn từ để phân loại, ta có thơ trữ tình và văn xuôi trữ tình. Trước đây, trong văn học châu Âu, người ta chia những tác phẩm trữ tình thành bi ca, tụng ca, thơ trào phúng. Sau này, người ta còn dựa vào khách thể đã tạo nên xúc cảm trữ tình để phân loại thành những thể : trữ tình cảnh sắc, trữ tình công dân, trữ tình thế sự .
Source: https://listhochiminh.com
Category: HỎI – ĐÁP
